یکی از سوالاتی که بسیاری از افراد هنگام مراجعه به دندانپزشک دارند این است که آیا جرم گیری دندان به مینای دندان آسیب می‌زند؟ این نگرانی معمولاً از شنیدن صداهای ابزار جرم‌گیری یا احساس حساسیت بعد از درمان ایجاد می‌شود. اما واقعیت این است که جرم گیری دندان یکی از ضروری‌ترین و بی‌خطرترین اقدامات برای حفظ سلامت دهان و دندان است. در این مقاله به بررسی کامل فواید، نحوه انجام، و تاثیر واقعی جرم گیری بر مینای دندان می‌پردازیم.
جرم گیری دندان چیست و چرا اهمیت دارد؟
جرم گیری دندان به فرآیند حذف رسوبات سخت‌شده پلاک و باکتری از روی دندان‌ها گفته می‌شود. این رسوبات معمولاً به مرور زمان از ترکیب بزاق، باقی‌مانده غذا و باکتری‌ها تشکیل می‌شوند و اگر تمیز نشوند، به جرم‌های سختی تبدیل می‌شوند که با مسواک زدن قابل حذف نیستند.
وجود جرم روی دندان باعث بوی بد دهان، التهاب لثه، پوسیدگی و حتی لق شدن دندان‌ها می‌شود. بنابراین، جرم گیری دندان نقش کلیدی در جلوگیری از بیماری‌های لثه و حفظ سلامت کلی دهان دارد.
آیا جرم گیری دندان درد دارد؟
جرم گیری دندان در بیشتر افراد بدون درد انجام می‌شود. بسته به میزان جرم موجود، ممکن است کمی احساس فشار یا خارش روی لثه‌ها حس شود، اما این موضوع طبیعی است. در صورت حساس بودن لثه یا وجود جرم شدید، می‌توان از بی‌حسی موضعی استفاده کرد تا فرایند برای بیمار راحت‌تر باشد.
انواع روش های جرم گیری دندان
برای انجام جرم گیری دندان از دو روش اصلی استفاده می‌شود:
جرم گیری دستی دندان
در این روش، دندانپزشک با استفاده از ابزار دستی، جرم‌ها را به‌دقت از روی دندان‌ها جدا می‌کند. این روش بیشتر برای موارد سبک و کنترل شده کاربرد دارد.
جرم گیری با اولتراسونیک
در این روش از دستگاهی استفاده می‌شود که با ایجاد لرزش و آب، جرم‌ها را از سطح دندان جدا می‌کند. این روش سریع‌تر و مناسب‌تر برای جرم‌های سنگین‌تر است.
تاثیر جرم گیری دندان بر مینای دندان
یکی از شایع‌ترین دغدغه‌ها، آسیب دیدن مینای دندان در حین جرم‌گیری است. اما حقیقت این است که جرم گیری دندان اگر توسط دندانپزشک متخصص و با ابزار مناسب انجام شود، به هیچ‌وجه به مینای دندان آسیبی نمی‌زند.
مینای دندان بسیار سخت‌تر از جرم است و ابزارهای جرم‌گیری تنها رسوبات را هدف می‌گیرند، نه خود دندان. در واقع، باقی ماندن جرم برای مدت طولانی روی دندان‌ها خطر بیشتری برای مینا دارد، چون باکتری‌های موجود در آن اسید تولید کرده و به مینای دندان آسیب می‌زنند.
حساسیت بعد از جرم گیری دندان | طبیعی یا نگران کننده؟
برخی افراد بعد از جرم گیری دندان دچار حساسیت موقت به سرما یا گرما می‌شوند. این حساسیت به این دلیل است که جرم ضخیمی که سطح دندان یا ناحیه لثه را پوشانده بود، برداشته شده و حالا سطوح دندان‌ها بیشتر در معرض محیط دهان قرار گرفته‌اند.
این حساسیت کاملاً طبیعی و موقتی است و معمولاً طی چند روز تا یک هفته کاهش می‌یابد. استفاده از خمیر دندان ضدحساسیت و رعایت بهداشت دهان می‌تواند به تسریع روند بهبود کمک کند.
مزایای جرم گیری دندان برای سلامت دهان
جرم گیری دندان تنها یک اقدام زیبایی نیست؛ بلکه نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان ایفا می‌کند:
- جلوگیری از بیماری‌های لثه مانند التهاب و خونریزی
- پیشگیری از بوی بد دهان
- کاهش خطر پوسیدگی دندان
- افزایش عمر دندان‌های طبیعی
- بهبود زیبایی لبخند با حذف لکه‌ها و جرم‌ها
چند وقت یکبار باید جرم گیری دندان انجام داد؟
توصیه اکثر دندان‌پزشکان این است که هر ۶ ماه تا یک سال یکبار برای جرم گیری دندان به دندانپزشک مراجعه کنید. البته این بازه زمانی بستگی به میزان جرم‌سازی دندان‌های شما دارد. افرادی که بیشتر چای، قهوه یا دخانیات مصرف می‌کنند ممکن است به دفعات بیشتری نیاز داشته باشند.
بعد از جرم گیری دندان چه مراقبت‌هایی لازم است؟
برای اینکه نتیجه جرم گیری دندان ماندگار باشد و جرم‌ها سریع برنگردند، بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
- دو بار در روز مسواک بزنید
- از نخ دندان و دهان‌شویه استفاده کنید
- مصرف قهوه، چای و سیگار را کاهش دهید
- به طور منظم برای چکاپ نزد دندانپزشک بروید
جرم گیری دندان برای چه کسانی مناسب نیست؟
اگرچه جرم گیری دندان برای اکثر افراد کاملاً بی‌خطر است، اما در موارد خاص ممکن است نیاز به احتیاط بیشتر باشد:
- افراد با بیماری‌های شدید لثه
- کسانی که داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند
- بانوان باردار (نیاز به مشورت با پزشک دارند)
در چنین شرایطی، دندانپزشک با بررسی کامل وضعیت، تصمیم‌گیری خواهد کرد.
جرم گیری دندان یا بلیچینگ | کدام بهتر است؟
خیلی از افراد جرم گیری دندان را با بلیچینگ (سفید کردن دندان) اشتباه می‌گیرند. در حالی که هدف از جرم‌گیری حذف جرم‌ها و باکتری‌هاست، بلیچینگ صرفاً برای سفید کردن رنگ دندان‌هاست.
گاهی انجام جرم‌گیری قبل از بلیچینگ توصیه می‌شود تا رنگ اصلی دندان مشخص شود. بنابراین این دو روش مکمل هم هستند، نه جایگزین.
نتیجه‌گیری | آیا جرم گیری دندان ضرر دارد یا مفید است؟
در نهایت، جرم گیری دندان یکی از بهترین و بی‌خطرترین روش‌ها برای حفظ سلامت دهان و دندان است. این روش نه تنها باعث آسیب به مینای دندان نمی‌شود، بلکه از آسیب‌های بیشتر جلوگیری می‌کند. با انجام منظم جرم‌گیری، می‌توانید دندان‌هایی سالم‌تر، لثه‌هایی قوی‌تر و لبخندی درخشان‌تر داشته باشید.
بله، در صورت وجود جرم یا التهاب لثه، کودکان هم می‌توانند با تشخیص پزشک جرم‌گیری کنند.
خیر، جرم‌های سخت تنها با ابزار حرفه‌ای دندانپزشکی قابل حذف هستند. تمیز کردن در خانه فقط پلاک‌های نرم را از بین می‌برد.
بله، حتی اگر ظاهر دندان‌ها سالم باشد، باز هم ممکن است جرم‌های میکروسکوپی بین دندان‌ها تشکیل شده باشند.
تا چند ساعت غذاهای نرم و خنک مانند سوپ، ماست یا اسموتی مصرف کنید. از خوراکی‌های داغ یا بسیار سرد پرهیز کنید.
خیر، بالعکس؛ جرم‌های سنگین اطراف دندان باعث فشار به لثه و لق شدن دندان می‌شوند. جرم‌گیری مانع از این آسیب می‌شود.
